Birçok kültürde oruç var ancak İslam dini için kutsal kitap Kur’an-ı Kerim’in inmeye başladığı ay Ramazan; Oruç ile aynı manaya gelmiş durumda bizim kültürümüzde de!
“Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakınmanız için oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de farz kılındı.” (Bakara Sûresi 183)
“Oruç, sayılı günlerdedir. Sizden kim hasta, ya da yolculukta olursa, tutamadığı günler sayısınca başka günlerde tutar. Oruca gücü yetmeyenler ise bir yoksul doyumu fidye verir. Bununla birlikte, gönülden kim bir iyilik yaparsa (mesela fidyeyi fazla verirse) o kendisi için daha hayırlıdır. Eğer bilirseniz oruç tutmanız sizin için daha hayırlıdır.” (Bakara Sûresi 184)
“(O sayılı günler), insanlar için bir hidayet rehberi, doğru yolun ve hak ile batılı birbirinden ayırmanın apaçık delilleri olarak Kur’an’ın kendisinde indirildiği Ramazan ayıdır. Öyle ise içinizden kim bu aya ulaşırsa, onu oruçla geçirsin. Kim de hasta veya yolcu olursa, tutamadığı günler sayısınca başka günlerde tutsun. Allah, size kolaylık diler, zorluk dilemez. Bu da sayıyı tamamlamanız ve hidayete ulaştırmasına karşılık Allah’ı yüceltmeniz ve şükretmeniz içindir.” (Bakara Sûresi 185)
Paylaşılan ayetlerden de anlaşılacağı üzere vücudu yormadan, kişisel dayanma gücü eşliğinde oruç tutmak Müslamanlar’a farz kılınmıştır.
Tıp doktorları; Seker hastaları, kronik kalp ve solunum rahatsızlığı olanlar ile mide ve sindirim sistemi üzerine rahatsızlığı olanların oruç tutmamaları yönünde hemfikirdir.
Bu yüzden ilk etapta ne pahasına olursa olsun oruç tutmanın vücuda zararlı olduğunu belirtmek isteriz.
Ayetlerde de görüldüğü gibi oruç tutacak takat ve sıhhat olmadığı zaman “fidye” uygulaması da oruç yerine geçmektedir.
İftara Dikkat
Saatlerdir bir şey yemedik ve o muhteşem anda camilere kulak kesildik. Ezan okundu ve top atıldı; start verildi: Yemekler son düzlüğe yarım boy farkla …. aman aman sakin olun; atlılar yok arkamızda.
Gıda Mühendisleri olarak; sizlere en önemli tavsiyemiz iftar vaktinde biraz sabırlı olmanızdır. Yaz aylarının merhaba dediği sıcaklıkların günden güne yükseldiği bu zamanda susuzluğunuzu anlıyoruz ama siz de bizi anlayın: Su midede durmuyor ve direkt ince bağırsakta işleme başlanıyor. Bu yüzden madem midenizi güldürmek istiyorsunuz; çok sıcak olmayan bir kaç kaşık çorba ile başlayın. İlk lokma hurma adetimizi es geçmezseniz daha iyi olur tabii!…
Hurma ile oruç açılınca
Tüketilecek hurmanın iyi bir kalitede olması ön şarttır tabii. Günümüzde kıtalar arası yolculu yapan hurmanın uzun muhafaza şartlarına dayanması için kimyasallar ile müdahale edilmemesi çok önemli ama tüketiciler olarak bunu anlamamız hiç kolay değil.
Hurma aslında parlak bir meyve değildir ve elinize aldığınızda hafif bir yumuşaklığı olmalıdır. Bazı özel cinsleri çok parlak olur ama bu cinslerin de fiyatı makul düzeyde ne yazık ki değil.
İyi bir hurma aslında yerken anlaşılır. Çekirdeği içinde serbest kalmış hurma uzun süre beklediğinin göstergesidir. Çekirdeği ile bütünleşmiş hurmanın da tadında noksanlıklar mevcuttur.
Parıl Parıl parlamayan, biraz parlayan; elinize aldığınızda yumuşaklığını hissettiğiniz bir hurma tüketiminiz için idealdir. Ancak alırken lütfen etiketine bakmayı unutmayınız. Özellikle ambalajlı hurmaların nerede üretildiği, nerede paketlendiği üretim ve paketleme tarihleri ambalaj üzerinde muhakkak bulunur.
Peki; neden Hurma?
Hurma içerdiği şekerler ile ağzınıza aldığınızda amilaz sentezlenmesini sağlayacak ve ilk etapta ağzın sulanmasını sağlayacaktır. Hali ile ağız yutak sisteminin sonraki gelecek gıdalar için ön hazırlığı biyomekaniğiniz tarafından yapılacaktır. Aynı zamanda hurma, iyi bir kan şekeri dengeleyicisidir ve içeriğinde bulunan mineraller ve vitaminler ile sindirim sistemini katalize ederek destekler.
Şeker hastalarının da hekimlerine danışarak tüketebileceği hurma; oruç açmak için oldukça iyi bir meyvedir.
Oruçsuz geçen saatler iyi değerlendirilmeli
İftar sonrasında mümkün olduğu kadar şerbetli tatlıları ne kadar tüketmeyin desek de; kimse durmayacaktır. Bu sitenin yayımcısı dahi bu yazıyı yazarken künefe ve sütlü nuriye hayali kurmaktadır.
Ancak yavaş yavaş yapılan bir iftar; midenize aşırı yüklemenin önüne geçecektir. Doğal olarak da midenizi güldürecektir. Bu yüzden iftar sofranızdan kalkıp biraz hareketlendikten sonra tatlı keyfi yapmanızda fayda olacaktır.
İftar ile sahur arasında geçen sürenin büyük kısmını uyuyarak geçiriyor olsanız da çeşitli kuru meyveleri ve kuru yemişleri tüketmeye de gayret göstermenizi tavsiye ederiz. Öyle ki oruçsuz geçen süreç de iftar ile sahur arasına sıkıştırılmış iki ara öğün beslenme dengenizi oldukça koruyacaktır.
Uygun şartları sağladığınızda kuru meyve ve kuru yemişlerden oluşan birinci ara öğün teravih namazından önce ikincisi ise teravih namazından sonra taze meyveler ile olabilir.
Ve; sahur zamanı
Aslında Ramazan ayı; belki de en dengeli beslendiğimiz zaman dilimidir. Ancak yağ oranı yükseltilmiş gıdalardan sahur vaktinde uzak durmak; oruç esnasında da size fayda sağlayacaktır.
Güne başlarken yapılan enfes kahvatıların bir benzeri ile sahuru yapmanız beslenme dengeniz açısından oldukça önemlidir.
Günlük alınması gereken besin değerlerinde bir dengesizlik oluşmaması için; bitkisel ve hayvansal ürünlerinden tüketimde dengede olması şarttır. Hatta gönlümüz bitkisel ürünlerin ağırlıklı olduğu beslenme tipini desteklemektedir. Ancak, tatlı mevzusunda olduğu gibi sitemiz yayıncısı sahur için çeşitli planlar yapmaktadırç
Hayvansal gıdalar olmadan yapamıyoruz. En azından biraz sınırlama getirebiliriz. Ancak Ramazan ayında süt ve süt ürünlerinden de asla uzak durulmamalıdır. Bir kaç cümle evvel belirtilen ara öğünde süt içmek metabolizmanız için elzem olacak; oruç esnasında kolay susamanızı da engelleyecektir.
Susuzluğa kesin çözüm
Daha sıcak aylarda oruç tuttuk, ancak bu ayarda meteoroloji verilerine göre pek de serin geçmeyecek gibi; özellikle ikinci yarıda.
Tabii sıcaklıklar vücudun su dengesini oldukça etkileyecektir.
Bu dengeyi korumanın en güzel yöntemi midede kalan suyu tükete bilmektir. Midede kalan su; çorbadır ve iftar dışında susuz kalmayım diye çorba içen yoktur herhalde aramızda. Bu yüzden en güzel çözüm yazın gelmesiyle etrafımızı saran meyvelerdir.
Bu gece ilk sahurumuza kalkacağız; hadi deneyelim… Sulu meyvelerden güzel bir alışveriş yapalım ve sahurda tüketelim. Bu konuda en önemli tavsiyemiz KARPUZ olacaktır. Suyu bol meyveler tükettiğinizde orucunuzu tutarken susuzluk çekmeyeceksiniz.
Hazır alışverişten bahsetmişken; bir kaç tüyo da alışveriş için verelim
Ramazan Alış verişi için özel tüyolar
-Alışveriş sepetinizde Karbonhidrat, Protein, Yağ dengesine dikkat edin. Bu terimleri aldığınız gıdaların hemen etiket bilgileri kısmının yanında üreticileri beyan etmek zorundadır; okuyabilirsiniz.
-Yüklü alışveriş yapmayın; Süper marketler her zaman açık.
– Kırmızı Et, Tavuk eti, günlük süt ve Yumurta gibi çabuk bozulacak ürünleri günüde almaya gayret edin.
-Alışverişe çıkarken liste yapın ve alışveriş esnasında listenin dışına çıkmamaya özen gösterin,
-Aldığınız ürünlerin son tüketim ve tavsiye edilen tüketim tarihlerini muhakkak kontrol edin,
-İftara yakın vakitte alışverişe çıkmayın…
Sitemizi takipte kalın; Ramazan bir kaç özel yazımız daha geliyor!…
Herkese hayırlı ve bol bereketli Ramazanlar diliyoruz:
Koşturmanız az, kazancınız bol olsun…
Kaynak:
Kuran Meali, Elmalılı Hamdi Yazır, Diyanet yay.
Healtline.com
