Tüketicilerin gıda işletmeleri hakkında bilgi almalarını arttırmak ve gıda kaynaklı hastalıkların görülme sıklığını azaltmak için Gıda Hjyeni Derecelendirme Şeması: FHRS
2000’li yılların başında Britanya’da yerel yöneticilerden halktan bilgi özgürlüğü yasası kapsamında talep toplanması istendi. Bu garip bir sonuçla karşılaşılmasına yol açtı ve yerel gıda işletmelerinin hijyen standartları hakkında artan sayıda bilgi talebi ile karşılaşıldı. Yetkililer, gıda işletmelerinin denetleme sonuçlarını makul bir şekilde erişime açtı ve bilgilerin websitesinde sunulmasıyla bir dizi hijyen derecelendirme programı ortaya çıktı.
Zamanla gıda işletmelerinde tek tip derecelendirme sistemi işe yaramaz hale geldi ve duruma Gıda Standarları Ajansı (FSA) el attı. Gıda Hijyen Derecelendirme Programı (FHRS); 6 kademeli bir derecelendirme programı şeklinde günümüzde kullanılır hali ile ortaya çıktı.
2010 Yılında Başlatılan FHRS şuan da FSA ile yerel makamlar tarafından yürütülüyor.
Gıda işletmelerinin dereceleri çevrimiçi olarak öğrenilmekle beraber 479 bin gıda işletmecisi FSA’nın web sitesinde yer almaktadır. Derecelerin etiketlerde gösterilme zorunluluğu yok bazı firmalar bunu övünç kaynağı olarak etiketlerinde yer vermektedir. Yani FHRS etiketini yüksek firmalar kullanıyor desek yeridir.
Gıda Hijyen Skalası Nedir?
Yerel otorite tarafından yapılan denetim FSA tarafından bir veri tabanında toplanıyor. İşletmelerin %92’si bu denetimlerin yayınlanmasını kabul ediyor ve tüketiciler işletmelerin aldığı puanları görebiliyor.
İşte işletmelerin aldığı puanlar ve manaları:
0 puan: Acil İyileştirme Gerekli
1 Puan: Büyük İyileştirme Gerekli
2 Puan: Biraz iyileştirme gerekli
3 Puan: Hijyen Standartları genel olarak tatmin edici
4 Puan: Hijyen Standartları Gayet İyi
5 Puan: Hijyen Standartları Çok İyi
Hangi İşletmeler Kapsama Giriyor
FHRS, Süpermarketler, kafeler, restoranlar, barlar, oteller, hastaneler, okullar ve gıda tedarikçilerini kapsıyor.
Bu puanla; gıdaların sadece hijyenik koşulları konusunda tüketiciler bilgilendiriyor. En iyi hijyen standardını sağlamak için ise gıdaların pişirilmesi, sunulması, depolanması ve gıda ile temas eden personellerin eğitimi FSA tarafından puana çevrilen hijyen kriterlerinin alt kapsamında görünmekte. Ancak bu puanlama müşteri hizmetleri veya pişirme becerisi gibi farklı kriterleri kapsamıyor.
Bir diğer önemli nokta ise; denetleme ziyareti esnasında Hijyen uygun değilse ziyaretçi tarafından ACİL DURUM YASAĞI uygulanabiliyor. Hatta işletme kısmen veya tamamen kapatılabiliyor.
Aynanın bir de diğer tarafı var. Puanlamanın haksız olduğunu düşünen işletme sahipleri yerel makamlara itirazda bulunabiliyor. Tabii tüketicilere karşı şeffaf olma kabiliyetinde olması hedeflenen sistemde itiraz ve yerel makamların cevabı da çevrimiçi olarak görüntülene bilmektedir.
Tüketicilerin Bilinçlenmesinde Olumlu Etkileri Var
Uygulama kısmen İskoçya’da olmakla birlikte Britanya’nın neredeyse tamamında uygulanmaktadır. İşletmenin nev’ine göre 6 aydan 3 yıla kadar ziyaret periyotları belirlenmiş durumda.
İşletmelerin geçen 9 yıllık periyotta müşterileri direkt etkileyen bu sistemden dolayı çok dikkatli oldukları ortada. Üstelik tüketici talepleri doğrultusunda FHRS ziyareti yenilenebiliyor.
Tüketiciler üzerine yapılan bir araştırmaya göre %60 oranında FHRS puanı tüketicileri etkilemekte. Hatta toplam tüketicilerin %51’i işletmelere gitmeden FHRS puanını kontrol ediyor.
Son olarak da online gıda satış platformlarının da devreye girmesi ile bu sistemin kullanımı günlük hayatın bir parçası haline geldi.
Bunun bir örneği de ülkemizde uygulanmakta. Denetim ve alınan numunelerin olumsuz sonuçları Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından ifşa edilmesi tüketici tarafında olumlu sonuç olarak kabul ediliyor. Ancak sistemin süreğen olmamasından dolayı da tadı damağımızda kalıyor diyebiliriz.
Kaynak:
Food.gov.uk
Fstjournal.org
