Gıda Mühendisi Olmak! Lisans eğitimlerimizin başında kurduğumuz hayallerin diploma ile taçlandırılması… Zorlu bir eğitimin sonunda diplomalarını sahiplenen Gıda Mühendisleri; TMMOB Gıda Mühendisleri Odası’na üye olmalı mıdır? Üyelik zorunlu mudur?
Yeni Mezun gıda mühendislerinin kafalarını meşgul eden bir çok konu vardır. İş bulma kaygısı; erkek bireyler için askerlik görevi, kamuya atanma kaygısı ve benzeri bir çok tilkinin kuyruğu birbirine bağlıdır. Özel sektörde “deneyim” adı verilen garip tercih sebepleri iş yaşantısında büyük kayaları yeni mezun gıda mühendisinin önüne koymakta. Bu noktada bir yardım eli; sivil toplum kuruluşları tarafından uzatılması geleceğe umut ışığı yakar ve iş hayatının başındaki mühendisin önünü aydınlatır.
Bazı meslek gruplarında olduğu gibi Mühendisler de ülkemiz için özel olduğu düşünülerek “Oda” birlikleri kurulmuş ve Türk Mühendisleri’nin bir çatı altında toplanarak mesleki kariyerlerini “deneyimli” meslektaşlarının tavsiyeleri ile yürütmesi hedeflenmiştir.
Gıda Mühendisleri Odası’nın Amaçları Nelerdir
TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği’nde Gıda Mühendisleri Odası’nın amaçları aşağıdaki gibi listelenmiştir.
- Ülke, toplum ve üyelerin yararları doğrultusunda, yurdun doğal kaynaklarının işletilmesini, üretimin ve kalitenin arttırılmasını, gıda sanayinin ulusal çıkarlara uygun yönde gerçekleşmesini ve mesleğin gelişmesini sağlamak amacıyla gerekli inceleme ve araştırmaları yapmak ve önerilerde bulunmak,
- Meslek, ülke ve üye çıkarlarını korumak ve resmi makamlar ve özel kuruluşlarla işbirliği yapmak.
- Oda etkinliklerini ilgilendiren kanun, tüzük ve yönetmeliklerin hazırlanması, değiştirilmesi konusunda Birliğe ve resmi makamlara önerilerde bulunmak,
- Meslekle ilgili standartları, normları, teknik şartnameleri, sözleşme tiplerini, ihale dosyaları, proje, etüt, fizibilite işleri incelemek ve onaylamak; bilirkişilik, ekspertiz ve kapasite raporları gibi teknik ve benzeri tüm bilimsel evrakı hazırlamak, hazırlatmak, incelemek ve bunları onaylamak, bu konularda başka kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak, üyelerce ve diğer kuruluşlarca hazırlanmış olanları incelemek, geliştirmek, değişiklikler yapmak, uygulanmasını denetlemek ve yenilerinin oluşturulması yolunda ülke ve toplum yararına çalışmalar yapmak,
- Oda uzmanlık alanlarına giren konularda üyelerine, gerçek ve tüzel kişilere yönelik eğitim hizmetleri sunmak, kurslar, ulusal ve uluslararası fuarlar, seminerler, kongreler, sergiler ve benzeri etkinlikler düzenlemek, katılanlara sertifika vermek,
- Her türlü bilimsel ve mesleki yayınlar yapmak,
- Bilirkişilik hizmeti yapacak üyeleri belirleyerek, ilgili resmi ve özel kuruluşlara bildirmek,
- Meslek alanındaki gelişme ve yenilikleri izlemek ve yaymak, bu amaçla yurt içi ve dışındaki meslek kuruluşları ile ilişki kurmak, ortak çalışmalar yapmak, yurt içi ve dışında gıda mühendisliğini ve gıda mühendislerini temsil etmek,
- Gıda mühendisliği eğitimi veren kuruluşlarla işbirliği yaparak meslek elemanlarının eğitimleri konusunda öneri ve yardımlarda bulunmak,
- Üyelerin meslek çalışmalarında uymak zorunda oldukları kuralları saptamak, mesleki denetimi sağlamak üzere yönetmelikler hazırlamak,
- Üniversiteler ile gıda sanayi arasında işbirliği sağlamak ve bu konuda etkinlikler düzenleyerek ortak çalışmalarda bulunmak,
- Üyelerin iş güvenliği ve sosyal güvenliğinin sağlanması, demokratik hak ve özgürlüklerinin korunması için girişimlerde bulunmak, üyeler arasında dayanışmayı sağlamak ve üyelerin mesleki onurunun ve saygınlığının korunması için gereken önlemleri almak, aykırı davranışları izleyerek gerekli disiplin uygulamalarını yapmak,
- Üyelerin mesleki ve üyelik özgeçmişleri ile ilgili bilgileri toplayıp korumak,
- TMMOB’nin çalışmalarına katılarak, Odayı ilgilendiren amaçlarının gerçekleşmesini sağlamak,
- Üyelerin iş ve toplumsal güvenliklerini sağlayıcı çalışmalar yapmak, gerekli önlemleri almak ve kişisel özelliklerine göre istihdam süreçlerine katkıda bulunmak ve gıda mühendislerinin asgari ücretlerini belirleyerek yayımlamak,
- Toplumun gıda güvencesini ve güvenli gıdaya erişmesini sağlamak üzere her türlü girişimde bulunmak, çalışma yapmak ve politikalara yön vermek,
- Toplumun bilinçli gıda tüketimi konusunda bilgilendirilmesi ve eğitimi için her türlü çalışmayı yapmak,
- Gıda sanayi ürünlerinin üretiminde kalite anlayışının gelişmesini sağlamak amacıyla her türlü girişimde bulunmak, bu amaçla yapılacak çalışmaları yönlendirmek ve kontrol etmek, tüketicilerin korunmasına yönelik her türlü girişimde bulunmak.
Odaya Üye Olmalı Mıyım?
Evet her mühendis kendi meslek koluyla alakalı odaya üye olmak zorundadır. TMMOM Gıda Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği uyarında Yurt içinde Gıda Mühendisi olarak görev yapabilmek için de (kamu personellerine tercih sunulmuştur) Odaya üye olmak zorunludur. Burada en önemli nokta halen yüksek lisans eğitimi devam eden gıda mühendisleri ile henüz bir yerde istihdamı olmayan gıda mühendislerinin üye aidatından muaf olmasıdır. Yani işsizseniz odaya kayıtlı olduğunuz taktirde aidat ödemiyorsunuz.
Odaya üye olup bir kenarda beklemekte yetmiyor. Gıda Mühendisi bu noktada kendisine en yakın Şube ve Temsilciliklerde gerçekleşen faaliyetlere katılması, faal olmayan durumlarda fikir beyan etmesi ve çeşitli faaliyetlere ön ayak olması gerekiyor. Çünkü, oda olarak adlandırılan örgütlü yapı üye olan GIDA MÜHENDİSİNE AİT bir yerdir.
Bu nedenle Tüm Gıda Mühendisleri’ne en azından her 2 senede bir gerçekleşen Genel Kurul süreçlerine katılmalarını, yönetim organizasyonlarında görev almalarını tavsiye ediyoruz. Bu noktada ülkemiz gibi gelişmekte olan ülkelerde sıklıkla karşılaşılan “siyaset” burnunu oda faaliyetlerine de sokmuştur. Oda bilimsel bir kurumdur, meslektaşlara özel bir tüzel kişiliktir. Gıda Mühendisi; odasına sahip olmadıkça, 1960’lı yıllardan 80’li yıllara deyin ülkemizi kavuran ve genç nefesleri sonlandıran modası geçmiş anlayışa haklarını teslim eder.
Odanın amaçlarından da anlaşılacağı üzere çizgiyi korumak ve bilimsel bilginin ışığında tüm gıda mühendislerine hizmet eden bir odayı tasvir etmek gıda mühendisinin elindedir.
“İZP isen odaya üyelik zorunlu” yanılgısı
Sosyal Medyada bir çok grup ve sayfada paylaşılan yanlış bir algı da; 5996 sayılı kanun gereği Çalıştırılması Zorunlu Personel ( istihdamı zorunlu personel – İZP) olarak çalışılma durumunda odaya üye olunması durumudur.
İZP için Gıda Mühendisleri Odası 5076 tl net ücret zorunlu kılmıştır. Noter onaylı sözleşmede 5076 net ücret ibaresi olmalıdır.
Gıda Mühendisleri Odası bu sözleşmeyi amaçları kısmında belirtilen yetki ile takip ve tahlil etmektedir. Ancak bir gıda mühendisi; diplomasının kendisine verdiği yetki ile İZP olup, maaşını 5076 tl olarak değil de daha düşük ücretlerden alıyorsa; şuçu biraz da kendisinde aramalıdır.
Özetleyelim; her Gıda Mühendisi, odaya üye olmak zorundadır; İZP ise sadece bir aşamadır ve Mühendisin gıda işletmesinde en yetkili gıda profesyoneli olduğunu gösterir belge sistemidir.
Gıda Mühendisleri; mevcut durumda Oda’dan memnun mu?
Editörlerimiz; akıllı telefon mecraları ile 100’ü aşkın meslektaşımızla görüştü. Öncelikle meslektaşlarımız eğitim faaliyetlerinin büyük şehirlerde kısıtlı kalmasından şikayetçi. Odamızın eğitim faaliyetlerinin yetersizliğini beyan etmekle birlikte temsilciliklerin de faaliyetlerini arttırmaları ülke sathında eğitimlerin yaygınlaştırılması konusunda hem fikirler.
Odasının siyasi tavrı ise farklı bir eleştiri. Geçtiğimiz yüzyılda kalan siyasi taraftarlık; bilimsel bir kuruma yakışmamaktadır. Çünkü bilim ve özellikle gıda bilimi; siyasi kavramların çok üzerinde bir olgudur. Siyasi mercilerin vermiş olduğu kararlar hepimizi etkiliyor olabilir. Gıda Bilimi konusunda yapılması gereken eleştiriler ve gıda mühendislerinin özlük haklarına yönelik olumsuz adımlara karşı yapılacak eylemler elbette tüm meslektaşlar tarafından desteklenir. Ancak TMMOB ve bağlı odalar bilimsel bilginin ışığında olduklarından; “siyaset” kulvarında olmamalı ve “Mühendislik” bilimlerinin kendilerine kazandırdığı üstün zekayı beyan etmelidir.
Odaların en önemli gelirinin üye aidatı olduğunu, oda yöneticilerinin maddi anlamda odadan bir fayda sağlamadıklarını tüm Gıda Mühendislerinin bilmesi gerekmektedir. Oda, muhasebe faaliyetleri gereği aidat konusunda çeşitli zamanlarda bilgilendirme yapması da aslında sadece yasal bir zorunluluktur. Aidat tahsili konusunda odanın bir çok yasal hakkı olabilir; ancak, oda yöneticileri de birer Gıda Mühendisi olduklarından meslektaşlarının durumunu elbette düşünmektedirler.
Unutulmamalıdır ki; Oda faaliyetlerinde bulunmak, mühendislere mesleki çevre edindirir. Özellikle iş bulma konusunda oda çatısında birleşmiş ve tanışmış gıda mühendisleri birbirlerini desteklemektedir. Çevre edinmek, günümüzde çok önemli bir kavram olmakla birlikte, Gıda Mühendislerinin meslektaşları ile birlik olması gelecek için oldukça elzem bir yatırımdır.
Tebrikler, çok yerinde ve güzel bir paylaşım olmuş. Objektif bir bakış açısı, mümkün olduğunca yaygınlaştırılmalı ve özellikle birçok yeni mezun meslektaşımıza ulaştırılmalı. Ben kendi tanıdığım ve bu konuda eksik yahut yanlış bilgilerle negatif önyargıları kendine rehber edip kendi kendine zarar eden arkadaşlarıma göndereceğim. Emeği geçen herkese teşekkürler.