Alkolsüz içeceklerin tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretilmesi, hazırlanması, işlenmesi, muhafazası, depolanması, taşınması ve pazarlanmasını sağlamak üzere bu ürünlerin özelliklerini belirlemek amacıyla yayımlanmıştır. Alkolsüz İçecekler Tebliğ Özeti karşınızda
Meyveli içecek, aromalı içecek, meyveli şurup, aromalı şurup, meyveli içecek tozu, aromalı içecek tozu, meyveli doğal mineralli içecek, aromalı doğal mineralli içecek, yapay soda, kola, tonik ve aromalı suyu olarak adlandırılan ürünler bu tebliğ kapsamında incelenmektedir. İçecek hazırlanmasında kullanılmayan veya içecek olarak tüketilmeyen ürünleri ise kapsamaz.
 |
Dünya Çapında Gıda Profesyonelleri ile Tartışma ve Tanışma Platformu Olan Food Science and Technology Desk Hizmetinizde. Sitemizi desteklemek için tıklayın… |
Aromalı içecek: Su, aroma maddeleri ve/veya diğer bileşenler ile şeker ilave edilerek veya edilmeden tekniğine göre gazlı veya gazsız olarak üretilen veya aromalı şurubun sulandırılması ile hazırlanan içeceği ifade etmektedir. Bu içerikte su yerine doğal mineralli su kullanılması ile de “Aromalı doğal mineralli içecek” elde edilir.
Aromalı içecek hazırlanmasında kullanılan koyu kıvamlı ürüne “aromalı şurup” denilirken,aromalı içecek hazırlanmasında kullanılan toz ürüne ise “Aromalı içecek tozu” denilmektedir. Sadece su ve aroma maddelerinin birleşimiyle gazlı ya da gazsız elde edilen ürüne ise “Aromalı Su” denilir.
Sık tüketilen ürünlerden Kola: “Su ve kendine özgü aroma maddeleri ve/veya diğer bileşenler ve/veya kafein ile şeker ilave edilerek veya edilmeden tekniğine göre üretilen ve karbondioksit ile gazlandırılmış olan içecek” olarak tanımlanır. Meyveli içecek ise Meyve suyu ve/veya meyve püresi ve/veya bunların konsantresi ve/veya meyve tozu, su ve/veya diğer bileşenler ile şeker ilave edilerek veya edilmeden tekniğine göre gazlı veya gazsız olarak üretilen içecek şeklinde tanımlanmaktadır.
Tonik ise Su, şeker, kinin ve/veya narincin ile tekniğine göre üretilen ve karbondioksit ile gazlandırılmış olan içeceğe denir. Sulara yapay yollardan sodyum bikarbonat eklenmesi ve karbondioksit ile gazlandırılması ile elde edilen ürüne de Yapay soda denilmektedir.
Ürün özellikleri
- Alkolsüz içecekler tiplerine özgü tat, koku, renk ve görünüşte olmalı, yabancı tat ve koku içermemelidir.
- Alkolsüz içeceklerde üretimin doğasından kaynaklanabilecek etil alkol miktarı en çok 3,0 g/L, laktik asit miktarı en çok 0,6 g/L, uçucu asit miktarı en çok 0,4 g/L olmalıdır.
- Alkolsüz içeceklerde kafein miktarı en çok 150 mg/L olmalıdır.
- Alkolsüz içeceklerde kinin miktarı sülfat tuzu cinsinden en çok 85 mg/L olmalıdır.
- Gazlı içeceklerdeki karbondioksit miktarı en az 2 g/L olmalıdır.
- Enerjisi azaltılmış alkolsüz içeceklerin hazırlanmasında şeker yerine veya şeker ile birlikte tatlandırıcı kullanılabilir.
- Enerjisi azaltılmış meyveli şuruplar hariç olmak üzere, meyveli şuruplarda refraktometrik katı madde miktarı en az % 60 olmalıdır. Enerjisi azaltılmış aromalı şuruplar hariç olmak üzere, aromalı şuruplarda refraktometrik katı madde miktarı en az % 60 olmalıdır.
- Meyveli içeceklerde meyve oranı, gazlı olanlarda ağırlıkça en az % 4, gazsız olanlarda ise ağırlıkça en az % 10 olmalıdır.
- Meyveli doğal mineralli içeceklerde meyve oranı, gazlı olanlarda ağırlıkça en az% 4, gazsız olanlarda ise ağırlıkça en az % 10 olmalıdır.
- Meyveli içecek tozlarından elde edilen tüketime hazır durumdaki meyveli içecekte meyve oranı ağırlıkça en az %10 olmalıdır.
- Aromalı şurup veya meyveli şurup kullanılarak elde edilen tüketime hazır durumdaki ürünlerin özellikleri, aromalı içecek veya meyveli içeceğin özelliklerine uygun olmalıdır.
- İçecek tozları suda veya önerilen sıvı gıdada çözünmelidir.
- Bal aroması ilave edilerek aromalı şurup üretilemez.(danıştay tarafından iptal:2 ve 4 nolu dipnotlara bakınız)
- Değişik meyvelerden üretilen pekmezlerin şekerler ile seyreltilmesi ve/veya çoğaltılması yoluyla, meyveli şekerli şurup, meyve pekmezi şurubu gibi isimlerle ürünler üretilemez.(danıştay tarafından iptal: 4 nolu dipnotlara bakınız)
- Doğal mineralli içeceklere mineral madde ilave edilemez
Ambalajlama ve etiketleme-işaretleme
Alkolsüz içeceklerin ambalajlanması, etiketlenmesi ve işaretlenmesinde Türk Gıda Kodeksi Etiketleme ve Tüketici Bilgilendirme Yönetmeliği hükümleri uygulanır. Ambalaj malzemesi Türk Gıda Kodeksi Gıda İle Temas Eden Madde ve Malzeme Yönetmeliği‘ne göre seçilmelidir. Bunun yanı sıra aşağıdaki kurallara da uyulmalıdır.
- Ürünlerin satış isimleri tanımlarda yer aldığı biçimde olmalıdır. Doğal mineralli içeceklerin isimlendirilmesi sırasında ise, “Doğal Mineralli Sular Hakkında Yönetmelik”te yer alan ve katı tortu olarak hesaplanan mineral madde miktarlarına göre belirlenmiş olan ifadeler ürün adında yer almalıdır. Ürün adı marka ile aynı yüzeyde, farklı ve dikkat çekici renkte ve büyüklükte belirgin bir şekilde yer almalıdır.
- Kola, tonik ve yapay soda hariç olmak üzere, gazlı olarak üretilen içeceklerde “gazlı” ifadesi ürün adı ile birlikte etiket üzerinde yer almalıdır. Bununla birlikte, meyveli içeceklerin gazlı olanları “meyveli gazoz”; aromalı içeceklerin gazlı olanları “aromalı gazoz” olarak da adlandırılabilir. Gazsız olan ürünlerde ise ürünün bu özelliği ürün etiketinde belirtilmeyebilir.
- Bu Tebliğde yer alan meyveli ürünlerde tek bir çeşit meyve bulunuyorsa, ürün ismindeki “meyveli” ifadesi yerine söz konusu meyvenin adı kullanılabilir.
- Aromalı ürünlerde tek bir çeşit aroma bulunuyorsa, ürün ismi “…… aromalı ….. ” şeklinde ifade edilebilir.
- Meyveli veya aromalı ürünler; iki farklı meyve veya aroma içeriyorsa, söz konusu meyvelerin veya aromaların ürün içindeki azalan sırasına göre; üç veya daha fazla farklı meyve veya aroma içeriyorsa, “karışık” ifadesi ile adlandırılmalıdır.
- Meyveli içecekler, meyveli doğal mineralli içecekler, meyveli şuruplar ve meyveli içecek tozlarının etiketinde meyve oranı “en az % …..” şeklinde belirtilmelidir.
- Meyveli şuruplar, aromalı şuruplar, meyveli içecek tozları ve aromalı içecek tozlarının etiketinde, ürünün seyreltme oranı veya hazırlama bilgisi veya kullanım bilgisi açık bir şekilde belirtilmelidir.
- Doğal mineralli içeceklerin etiketinde “Doğal mineralli sudan üretilmiştir” ifadesi yer alabilir.
- Doğal kaynak veya içme suyundan üretilen aromalı suların etiketinde “Doğal kaynak suyundan üretilmiştir” veya “İçme suyundan üretilmiştir” ifadesi yer almalıdır.
- Kafein miktarı 1,0 mg/L’den fazla olan ürünlerde “Kafein içerir” ifadesi, marka ile aynı yüzeyde yer alan ürün adının altında, farklı ve dikkat çekici renkte ve büyüklükte belirgin bir şekilde yer almalı ve ürün etiketinde bu bileşenin miktarı belirtilmelidir. Kafein miktarı 1,0 mg/L’den düşük ürünlerde “kafein içermez” veya “kafeinsiz” ibaresi kullanılabilir.
- Kinin içeren ürünlerde “Kinin içerir” ifadesi, marka ile aynı yüzeyde yer alan ürün adının altında, farklı ve dikkat çekici renkte ve büyüklükte belirgin bir şekilde yer almalı ve ürün etiketinde bu bileşenin miktarı belirtilmelidir.
- Doğal mineralli su içeren ürünlerin etiketinde, ürün 1,0 mg/L’den fazla florür içeriyorsa “Florür ihtiva eder”; 1,5 mg/L’den fazla florür içeriyorsa ürün adının altında, görünür bir şekilde “0-7 yaş grubundaki çocuklar için uygun değildir” ifadesi yer almalıdır.
Alkolsüz İçeceklerin Gıda Mevzuatı ile İlişkisi
Kullanılan katkı maddeleri ; Türk Gıda Kodeksi Katkı Maddeleri Yönetmeliğine uygun olmalıdır. Aroma maddeleri ise Gıdalarda kullanılan Aroma ve aroma verme özelliği taşıyan maddeler yönetmeliği’ne uygun olmalıdır.
Pestisit kalıntıları için uyulması gereken yönetmelik Türk Gıda Kodeksi Pestisitlerin Maksimum Kalıntı miktarları yönetmeliği iken; Bulaşanlar ise Türk Gıda Kodeksi Bulaşanlar Yönetmeliği’ne uygun olmalıdır.
Hijyen ve işletme koşulları Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Yönetmeliğinde yer alan hükümlere ve Gıda Hijyeni Yönetmeliği uygun olur.
Taşıma ve depolama ile Numune alma ve analiz metodları Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’ne uygun olarak yapılmalıdır.
(2 no’lu dipnot) Danıştay Onuncu Dairesinin 6/4/2010 tarihli ve Esas No. 2007/6520, Karar No. 2010/2664 sayılı kararı ile bu Tebliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (k) bendi iptal edilmiştir.
(3 No’lu Dipnot) Danıştay Onuncu Dairesinin 29/12/2010 tarihli ve Esas No. 2007/5423, Karar No. 2010/11477 sayılı kararı ile bu Tebliğin geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrasının ilk iki cümlesi bal aromalı şuruba yönelik olarak iptal edilmiştir.
(4 No’lu dipnot) Danıştay Onuncu Dairesinin 25/2/2014 tarihli ve Esas No. 2009/1883, Karar No. 2014/1108 sayılı kararı ile bu bentler iptal edilmiştir.
Kaynak:
Resmigazete.gov.tr
Mevzuat.gov.tr
Resim Igor Ovsyannykov tarafından Pixabay‘a yüklendi
