E 280, E 281, E 282, E 283 Propiyonatlar: Diyabet ve Obezite Riskini Arttırabilir!

E 280 : Propiyonik Asit, E 281 Sodyum Propiyonat, E 282 Kalsiyum Propiyonat, E 283 Potasyum Propiyonat güvenli gıda katkı maddesi olarak adlandırılırdı. Ancak yeni bir gelişme Obezite ve Diyabet konusunda bu katkı maddelerinin öncülük ettiğini buldu. Propiyonatlar olarak genelleme yapılan bu katkı maddeleri Helal Midir? Vegan ve Vejetaryen beslenmeye uygun mudur? Türk Gıda Kodeksi’ne göre Propiyonatların kullanım alanları ve limitleri nelerdir?

E 280 Propiyonik asit; aslında küçük bir yağ zinciridir; insan bünyesinde ve bir çok gıdada doğal olarak bulunur. Propiyonik asitin sondum tuzu olan E 281 ise doğal bir tuzdur ve kardeşleri E 282 Kalsiyum Propiyonat ve E 283 Potasyum Propiyonat gibi bir çok fermente gıdanın içinde doğal olarak bulunabilmektedirler.

Dünya Çapında Gıda Profesyonelleri ile Tartışma ve Tanışma Platformu Olan Food Science and Technology Desk Hizmetinizde. Sitemizi desteklemek için tıklayın…

E 280, E 281, E 282, E 283’ün Teknik Özellikleri

Sınıfı:

• Asitlik düzenleyici – Bir gıdanın asitliğini veya bazlığını düzenler

• Koruyucu – Propiyonik asit ve tuzları genellikle mantarlara karşı kullanılmaktadır. Ancak Fırıncılık ürünlerinde bakteriyolojik gelişmelere karşı da kullanılır.

Helal mi ? Evet. Bütün din gruplarınca helaldir.

Vejeteryanlar Tüketebilir mi ? Evet.  Ualnızca et yemeyen vejeteryanlar ve etin yanı sıra süt ve süt ürünleri de yemeyen vejetaryanlar tarafından da tüketilebilir.

Besin İntoleransına ve Alerjik Reaksiyona  Neden Olur Mu ?  Günlük limit belirtmeksizin tüketiminde alerjik reaksiyonlar ve intolerans ulaşılan bilimsel kaynaklarda gözlemlenmemektedir. Ancak; son bilimsel araştırmaya göre obezite ve diyabet etkeni olduğu bulunmuştur.

Doğal ve Güvenilir Gıda’nın adresi Zahirepazari.com sayesinde Eve Misafir Çağırmak Çok Kolay

Yapılan Araştırmalara göre Mevcut Kullanım Yanlış

Yaygın bir gıda koruyucu olan propiyonat sadece suni tatlarda ve unlu mamullerde bulunmaz, hayvan yemlerinde de bulunur.

İsrail ve ABD’den  araştırmacılar bulgularını Science Translational Medicine dergisinde yayınlanan bir makalede sundu . İki bölümden oluşan çalışma, farklı fare modelleri ve insanlarda rastgele yerleştirilmiş bir plasebo-kontrollü deneme kullanıldı.

Elde ettikleri sonuçlar, propiyonatın metabolik sendromun özelliklerine bağlı bazı hormonların seviyelerini yükseltebileceğini göstermektedir. Bu işaretler insülin direncini ve tehlikeli derecede yüksek insülin (hiperinsülinemi) ve kan şekeri (hiperglisemi) içermektedir.

Araştırmacılar, gıdaları korumak için kullanılanlara eşdeğer bir dozda fareleri propiyonatla beslendiklerinde, kısa zincirli yağ asidi kemirgenlerin sempatik sinir sistemini harekete geçirdi.

Sonuç olarak, glukagon ve yağ asidi bağlayıcı protein 4 (FABP4) gibi hormon seviyeleri arttı. İlki, kan şekeri seviyesini yükseltirken , ikincisi, insülin direncinin gelişiminde rol oynar. Sürekli olarak propiyonatla beslenen fareler nihayetinde bir şeker hastalığı belirtisi olan hiperglisemi geliştirmiştir . Ayrıca insüline dirençli hale geldiler ve kilo aldılar.

Bu Katkı Maddesi Potansiyel Endokrin Bozucu

Araştırmacılar ikinci aşamada testlerini insanlar üzerinde gerçekleştirdi. Deneklere propiyonat içeren yemekler yedirildi. Yemekten önce, yemekten 15 dakika sonra ve dört saat boyunca her 30 dakikada bir, her katılımcıdan kan örnekleri alındı.

Kan testi sonuçları, propiyonatla bağlanmış yemeği yiyen katılımcıların daha yüksek glukagon, FABP4 ve norepinefrin düzeylerine sahip olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, propiyonatın metabolik hormon seviyelerini bozduğunu  ve bir kişinin obezite ve diyabet riskini artırabileceği sonucuna varmıştır .

ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) Türk Gıda Kodeksi gibi şu anda güvenli bir gıda maddesi propiyonat olarak görüyor . Ancak araştırmacılar, FDA’nın bunu yeniden değerlendirmesinin zamanının geldiğine inanıyor. Biz de propiyonatların Katkı Maddeleri Yönetmeliğinde tekrar değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyoruz.

Çünkü Diyabet, dünyadaki yüz milyonlarca insanı etkiliyor. Hastalıklarla mücadele konusundaki ciddi çabalara rağmen, uzmanlar insidans oranının 2040 yılına kadar yüzde 40’a çıkacağından korkuyor.

Obezite de aynı zamanda endişe verici bir oranda yaygınlaşıyor. Obezite ve diyabet vakalarının sayısındaki sürekli artış, diyet ve çevresel faktörlerin salgınlarında önemli bir rol oynadığını göstermektedir.

Türk Gıda Kodeksine Göre Propiyonatların Kullanım Limitleri

E 280, E 281, E 282, E 283; birlikte kullanılabilen katkı maddeleridir. Enzim preparatlarında sadece E 281 kullanılabilmektedir ve limiti quantim satis prensibine göre belirlenir. Son ürün için de değer quantim satis limitindedir ancak içeceklerde 50 mg/l son ürün limiti vardır.

Kaynaklar

FDA.gov
IntegrativePractitioner.com
STM.ScienceMag.org
Food.News
TGK Katkı Maddeleri Yönetmeliği – Mevzuat.gov.tr