
Covid-19 kapsamında sadece paket servis yapabilen ve müşterilerine kapılarını kapatma durumunda kalan restoran ve kafeler 1 Haziran 2020 itibariyle açılıyor. Peki restoranlarda uyulması gereken kurallar nelerdir? Özlediğimiz yemekleri tüketmek ne kadar güvenli?
Toplu tüketim yerleri denildiğinde son tüketiciye hizmet eden, gıda arzının en önemli mekanlarından restoran ve kafe işletmeleri 1 Haziran’da müşterilerine kavuşacak. Sağlık Bakanlığı ve Tarım Bakanlığı’nın belirlediği bazı kriterler var ve bu kriterlere haiz işletmelerden tüketimde bulunmak güvenli görünüyor.
Gıda İşletmelerinde Covid-19 Önlemleri Kuralları
Bir çoğumuz #evdekal çağrılarına uyarak pandeminin ülkemizde daha fazla zarar yol açmasını engellerken gıda işletmeleri durmadan çalıştı. Sağlık çalışanlarının fedakar gayretini gıda işletmeleri de ülkenin gıda arzında bir problem oluşturmadan destekledi.
Bir çok gıda işletmesi bu süreçte daha fazla çalıştı ve hayat eve aslında gıdacıların da gayretiyle sığdı. Artık yeni normal dönemim adımları da atılmaya başlandı ve gıda arzının son tüketiciye hizmet noktaları da açılmaya başlıyor. Tabii restoran ve kafe gibi işletmeler de gıda işletmelerinin uyması gereken kuralları ön plana alacak.
- Çalışanlar arasında en az 2 metre mesafe olmalı
- Çalışanların el hijyeni sağlamaları takip edilmeli; sık sık en az 20 saniye ovarak ellerini su ve sabun ile yıkamaları sağlanmalı
- Mutlaka çalışanların maske kullanması sağlanmalı
- Hastalık belirtisi gösteren personel çalıştırılmamalı
- İşletme dışı ziyaretçiler (müşteriler, tedarikçiler) el verdiğince kısıtlanmalı.
- Kolay ulaşılabilir yerlerde el dezenfektanı bulundurulmalı
- İşletme girişinde dezenfektanlı paspas ve el dezenfektanı bulundurulmalı
- Personelin hijyen kullarına uymaları sağlanmalı ve hijyen eğitimleri sıklaştırılmalı
- Her müşteriden sonra pos cihazları dezenfekte edilmeli
- Soyunma odaları, yemekhaneler, servis alanlarında sosyal mesafe kuralları uygulanmalı.
Restoran İşletmelerinde Uyulması Gereken Kurallar
Restoranların açılmasında AVM’lerin açılmasında olduğu gibi bir yoğunlukla karşılaşılması bekleniyor. Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan önlemlere uyulması bu yüzden çok önemli.
- Masalar arası mesafe 1 metreden az olmayacak şekilde (tercihen 2 metre) düzenleme yapılmalıdır.
- Odalar ve diğer kapalı alanlardaki camlar günlük rutin temizlik esnasında açık olmalı ve temizlik sonrası en az 1 saat havalandırılmalıdır.
- Genel temizliğin su ve deterjanla yapılması yeterlidir.
- Özellikle eller ile sık dokunulan yüzeyler; kapı kolları, bataryalar, tırabzanlar, sık dokunulan düğmeler, telefon ahizesi, ortak kullanım alanlarındaki tuvalet ve lavabo temizliğine özen gösterilmelidir. Bu alanların temizliği için su ve deterjan ile temizlik yapıldıktan sonra 1:100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu (Sodyum
hipoklorit Cas No: 7681-52-9) veya klor tablet (ürün tarifine göre) kullanılmalıdır. - Bardak ve tabak gibi ortak kullanılan eşyalar her kullanım sonrasında su ve deterjanla yıkanmalı ve kullanımına kadar temiz bir ortamda saklanmalıdır. (yıkanma esnasında 60ºC’nin üzerinde sıcaklıklarda yıkanması tavsiye edilir)
- Mikroorganizmalara (bakteri, virüs, mantar vb.) yönelik daha etkili olduğu öne sürülen birtakım özel ürünlerin temizlikte kullanılmasının fazladan koruma sağladığına dair bilimsel kanıt yoktur.
- Restoran çalışanları, el temizliğine dikkat etmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
- Restoranlarda açık büfe uygulamasının el teması riski olan riskli bir uygulama olduğu unutulmamalıdır. Servisin çalışanlar tarafından yapılması sağlanmalıdır.
- Herhangi bir solunum yolu enfeksiyonu (ateş, öksürük, solunum sıkıntısı vb.) bulguları olan personel şikâyetleri düzelene kadar çalıştırılmamalıdır.
Restoran çalışanlarına eğitim verilerek aşağıdaki konular vurgulanmalıdır:
- El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
- Öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağzını tek kullanımlık kâğıt mendil ile örtülmelidir. Kâğıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içini kullanılmalıdır.
- Servis alanlarında ve mutfak çalışmalarında cerrahi (tıbbi) maske kullanılmalıdır.
- Misafirlerin kişisel eşyalarına temas eden kişilerin, bu tür işlemler sonrasında derhal ellerini yıkaması veya alkol bazlı el antiseptiği ile el temizliği yapması sağlanmalıdır.
Restoran ve Kafeler İçin önlemlerin kontrol edilmesi
Kültür ve Turizm Bakanlığı, yeme içme tesislerinde kontrollü normalleşme süreci genelgesi ışığında TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Hulusi Ada tarafından bir kontrol listesi oluşturuldu. Buna göre işletmelerde alınacak önlemlerin kontrolü için aşağıdaki liste sıklıkla kontrol edilmeli.
- Masalar arası en az 1,5 metre, sandalyeler arasında ise 60 cm mesafe bırakılmış mı?
- Yemek Masaları ve mobilyalarının, masa üstü ekipmanlarının tuzluk, biberlik, peçetelik ve sosluklar alkol bazlı ürünler ile temizlikleri her müşterinin kullanımı sonrasında gerçekleştiriliyor mu?
- Masa üzerinde tek kullanımlık tuzluk, biberlik, peçetelik bulunuyor mu?
- “Açık Büfe” uygulamasının sürdürülmesi durumunda, büfede bulunan yiyeceklerin misafirler tarafından alınmaması ve yiyeceklerle temas kurmalarını önlemeye yönelik bir cam siperlik bulunuyor mu? Önlemler dahilinde bir görevli tarafından istenen yiyeceklerin misafire verilmesi sağlanıyor mu?
- Açık büfe ve servis yemek düzeninde sosyal mesafe kuralları uygulanıyor mu?
- Misafirlerin ve personelin ulaşabileceği alanlarda alkol bazlı el antiseptiği mevcut mu?
- Kapı ve pencereler açılarak ortam sık sık havalandırılıyor mu?
- Zararlı ile mücadele programı kapsamında, ilaçlama periyodik olarak yapılıyor veya bir ilaçlama firmasından destek alınıyor mu?
- Mutfaklar içerisinde bulaşık yıkama alanlarında kirli ve temiz ekipman ayrımları mevcut mu?
- İşletme girişinde talep edilmesi halinde maske hazır bulunduruluyor mu?
- Mutfakta çalışan personelin iş kıyafetleri giymesi ve koruyucu tedbirler kapsamında eldiven, maske ve bone kullanmaları sağlanmış mı?
- Misafirin işletmeye giriş esnasında, sosyal mesafe konusunda bilgilendirilmesine yönelik protokol hazırlanmış mı?
Unutmayın; gıdalardan direkt covid-19 bulaşısına yönelik bilimsel bir kanıt yoktur. Bulaşmanın ana kaynağı insanlardır. Bu yüzden işletmelere gelen kişilerin ad-soyad, adres ve telefon numalarının kayıt altına alınması gerekir.
Kaynaklar:
Tarım ve Orman Bakanlığı: Tarimorman.gov.tr
Sağlık Bakanlığı: Saglik.gov.tr
Kültür ve Turizm Bakanlığı: ktb.gov.tr