
Gıda alerjileri, tüketim sonrası semptonlardan ziyade belirli bir ürün grubunun tüketimi kısıtlandığından besin eksikliğine de yol açabildikleri için ciddi bir sorundur. Süt ise gıda alerjenleri arasında önemli bir yere sahiptir. Süte alerjiniz varsa; sütten alacağınız temel besinlerden yoksun kalmamak için bu alternatifleri deneyebilirsiniz.
Bir kişi, temel besinlerin güvenilir kaynakları için seçenekleri sınırlayabilen çoklu gıda alerjilerine sahip olabilir. Genel nüfusun en az yüzde 2,5’luk bir kısmı gıda alerjisinden muzdariptir. Ancak, bu yüzde her geçen gün artmaktadır. Gıda alerjilerini tetikleyen gıdalar arasında en yaygınları; yer fıstığı, antep fıstığı, buğday, yumurta ve süt olarak sayılabilir.
İnek sütü, çocuklar arasında en yaygın gıda alerjenlerinden biridir. İnek sütünün alerjisine, bazı süt bileşenlerine anormal bir bağışıklık tepkisi neden olur. Sütün katı kısmında bulunan bir protein olan kazein ve sıvı kısımda protein bakımından zengin olan peynir altı suyu, sütün alerjik reaksiyonunun iki ana tetikleyicisidir. Süt alerjisi olan insanlar bu proteinler için antikorlar üretir, çünkü bağışıklık sistemleri onları zararlı maddeler olarak tanımlar.
Neyse ki süt alerjisi olan insanlar için, artık piyasada bol miktarda süt ikamesi mevcuttur. Ve bu bitki bazlı alternatifler normal inek sütünden daha pahalı olsa da, daha az kalori içerirler, süt proteinleri içermezler ve genel olarak sağlık için faydalıdır denilmektedir.
İnek sütüne alerjiniz yoksa süt ikamelerini seçmeli miyiz??
Günümüzde hayvansal gıdalardan kaçınmak isteyen beslenme gruplarında oldukça artış vardır. Bu yüzden bu ürünler sadece süt alerjisi olanlara hitap etmekle kalmaz , aynı zamanda sağlık meraklıları, diyetisyenler ve veganlar arasında da popülerdir. Bunun nedeni, günlük yemek tariflerinde kullanımı kolay olmasının yanı sıra, süt ikamelerinin sindiriminin daha kolay ve kalorisi düşük olmasıdır. Özel bir diyet uyguluyorsanız; kullanacağınız süt ikamesinin şeker ilavesi olup olmadığını da kontrol etmelisiniz.
Süt ikameleri hakkında bilmeniz gereken bazı iyi şeyler:
- Daha Fazla Kalsiyum – Bir bardak süt günlük kalsiyum ihtiyacınızın neredeyse üçte birini karşılar. Bitki bazlı sütler de genellikle elde edildiği bitkinin özelliklerine göre yeterince kalsiyum içermektedir.
- Daha az şeker- Seçtiğiniz süt ikame çeşidine göre, süt ikamesi; inek sütüne nazaran daha az şeker içerebilir. Tabii bu laktoz intoleransı olanlar için de bir avantaj olarak kabul edilebilir. (konumuz alerji, lütfen intoleransla da karıştırmamak gerek)
- Doğal (veya eklenmiş) hormon içermezler – Süt sütünde bulunan doğal hormonlar, IGF-1’in salınmasına yol açan bir olay olan aşırı insülin üretimini tetikleyebilir. Süt ikamelerinde Bu büyüme faktörü hormon yoktur. Ancak ikamenin menşe bitkisinin de pestisitlere maruz kalabileceğini de unutmamak gerekir.
- Sindirimi kolaydır – Süt ikamelerinin ortaya çıkmasındaki ana neden de sütün daha zor bir sindirim prosedürü olmasıdır. Öyle ki bazı hassas bireyler sütün sindirimin zorluğunu hissedebilirler. Özellikle düzenli spor yapanlar için süt önemli bir besin kaynağı olmakla birlikte sindirim zorluğu; performansı etkileyen semptonları da beraberinde getire bilir… Eğer süte hassasiyet üzerine bir teşhisiniz yoksa bu durum geçicidir.
İşte en iyi 10 süt ikamesi
Sağlıklı bir süt ikamesi almak söz konusu olduğunda, bir numaralı kural etiketleri kontrol etmektir. İçindekiler listesinde ve besin öğeleri tablosunda kontrol etmemiz gerekenler öncelikle ilave şeker olması ve doymuş yağ oranının düşük olmasıdır. Bunun yanında sodyum miktarının düşük olmasını protein miktarının da yeteri düzeyde olmasını takip etmek gerekir (8 g) .
Ürün üzerinde “kalsiyum ve D vitamini ile güçlendirilmiştir” gibi bir yazı yazıyor ise; ya da herhangi bir sağlık faydasına vurgu yapılıyor ise derhal Alo174 güvenilir gıda hattı aranmalı; konu hakkında Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yetkin mercilerinden bilgi talep etmelisiniz. Çünkü; sağlık beyanı önemli bir bilim kurulu süzgecinden geçmeden etiketlerde kullanılamaz.
Soya sütü
Besleyici ve lezzetli, şekersiz soya sütü , bir porsiyonda ortalama 8 g protein içerir. Soya fasulyesi diyet lifi, antioksidanlar ve sağlıklı çoklu doymamış yağlar bakımından da zengindir. Ancak soya denildiğinde GDO aklınıza gelmiş olabilir. Bu konuda yapmanız gereken en güzel önlem yerel üreticilerimizden elde edilen ürünleri tercih etmektir. Glifosat gibi gündemde olan bir pestisit de en çok ve en rahat GDO’lu soya ve Mısır üretiminde kullanılır.
Bezelye sütü
Bezelye sütü 8 g protein artı potasyum, A ve D vitaminleri, demir ve beyin güçlendirici DHA sunar. Bezelye sütünün tadı ve rengi tüketiciye hoş görünsün diye kıvam arttırıcı ve renklendirici eklenmiş ise; hadi bir adım geriye….
Hindistan cevizi sütü
Hindistan cevizi iyi bir süt ikamesidir. Fındık bazlı sütlerden daha fazla yağ içerir fakat daha az karbonhidrat vardır. Hindistan cevizi sütü ayrıca kalsiyum, magnezyum, potasyum, demir ve C vitamini ile birlikte yaklaşık 5 g protein içerir.
Yulaf sütü
Özel bir tada sahip yulaf sütü, sabah kahveniz, çay veya kahvaltı gevreklerinize mükemmel bir ektir. Soya sütünden daha az protein miktarına rağmen, yulaf sütü genellikle daha uzun süre tok hissetmenize yardımcı olabilecek lif içerir.
Badem sütü
Protein açısından düşük olmasına rağmen, badem sütü lezzetli bir alternatiftir. Lif, sağlıklı yağlar, kalsiyum, potasyum, D vitamini ve E vitamini gibi besin maddelerini içerir.
Kaju sütü
Badem sütü gibi kaju sütü, bağışıklık sisteminize fayda sağlayan başka bir lezzetli süt ikamesidir. Çünkü sağlıklı bağışıklık fonksiyonunu destekleyen çinko, bakır ve magnezyum gibi mineralleri içerir.
Keten sütü
Soğuk preslenmiş keten tohumu yağı ve suyu karıştırarak yapılan bu süt ikamesi, veganlar ve laktoz intoleransı olanlar için mükemmeldir. Ayrıca A, B12 , D vitaminleri ile kalsiyum ve fosfor gibi mineraller gibi önemli besinlerle doludur.
Kenevir sütü
Keten sütü gibi, kenevir sütü de tohumlardan yapılır. (dişi hint keneviri değil tabii) Proteinin (3 g) yanı sıra, kenevir sütü magnezyum, kalsiyum, D vitamini,omega-3 ve omega-6 yağ asitleri gibi birçok temel besin sağlar. Bu temel besinler beyniniz ve bağışıklık sisteminiz için önemlidir.
Pirinç sütü
Hafif aromalı ve düşük kalorili pirinç sütü , fındık, tohum veya baklagiller yiyemeyenler için de bir alternatiftir. Protein ve lif bakımından düşük olmasına rağmen, pirinç sütü kalsiyum, potasyum, sodyum, demir, magnezyum, kobalamin ile A ve D vitaminlerini sağlayabilir.
Süt ikamelerinin kullanılması, gıda alerjilerinden kaçınmanın ve günlük kalori alımınızı azaltmanın harika bir yolu olarak görülebilir. Bununla birlikte, bitki bazlı süt tüm beslenme ihtiyaçlarınızı karşılayamayabilir. Bu nedenle kepekli tahıllar, yağsız etler, meyveler, sebzeler, çiğ fındık ve tohumlar gibi besleyici gıdalarla tamamladığınızdan emin olmalısınız. Ayrıca süt alerjisinden kaçarken başka bir alerjenden elde edilmiş bir sütü tüketmek istiyorsanız bir sağlık danışmanından yardım almalısınız; Yağmurdan kaçarken doluya tutulmayınız…
Kaynaklar:
WorldAllergy.com
MayoClinic.org
OneGreenPlanet.org
GoodHousekeeping.com