
Hicri takvime göre Muharrem ayının 10’uncu günü “Aşure Günü” olarak kutlanmaktadır. En az 7 çeşitin bir araya gelmesiyle oluşan AŞURE; kelime manası olarak “aşara” kelimesinden türemiş olup onluk, onuncu manasına da gelmektedir. Gıda Maddelerinin bir araya gelip mükemmel bir uyum sergilemesi; insanlığa ders niteliğindedir. Zira inanışa göre türlü ırk ve kültürlerden gelen insanlar bir araya gelebilirlerse mükemmel bir uyuma dahil olabilirler ve gerçek, yaşanılası ve aşure tadında bir hayatın temsilcileri olabilirler. İşte bu yüzden “AŞURE” özel dosyamızla karşınızdayız. Aşurenin Faydaları Nelerdir? Aşure nasıl yapılır?
İnanışa göre aşure ilk olarak Hz.Nuh döneminde; ünlü geminin tufandan sonra suyun çekilmesiyle karaya oturma zamanında yapılmıştır. Yani tam da kurtuluş gününde gemide kalan son yiyecekler bir araya getirilmiş ve aşure yapılmıştır. İslam tarihinde bir çok önemli olayın aşure gününde meydana geldiği söylenmektedir.
Özel Aşure Tarifi
Malzemeler (~10 kişilik)
- Kuru Fasulye: 1 çay bardağı
- Nohut: 1 çay bardağı
- Aşurelik buğday: 1 çay bardağı
- Şeker: 2 su bardağı (isteğe bağlı arttırılabilir)
- Nişasta: 30-40 g
- Vanilya: 1 paket (isteğe bağlı)
- Kuru Sarı Üzüm: 1/2 çay bardağı kadar
- Kuru Kayısı: Miktarı isteğe bağlı
- Ceviz: Miktarı isteğe bağlı
- Fındık: Miktarı isteğe bağlı
- Fıstık: Miktarı isteğe bağlı
- Kuru İncir: Miktarı isteğe bağlı
- Tarçın
- Nar
- Gül Suyu veya Gül Yaprağı
Yapılışı
Kuru Fasulye, Nohut ve aşurelik buğday bir gün suda bekletilir. Kayısı ve incir gibi taneleri büyük içerikler küp şeklinde doğranır.
Kaynamış ayrı bir suya Ceviz, fındık ve fıstık (ayrı kaplarda) bırakılır ve bir müddet beklenir. Burada kuruyemişlerin biraz yumuşaması gerekir. Bu şekilde ceviz, fındık ve fıstığın acılığı alınır.
Birlik ve beraberliğin simgesi Aşureye ilk olarak aşurelik buğdayın suda kaynatılmasıyla başlanır. Su miktarını çok fazla olmamak kaydıyla buğday seviyesinin oldukça üzerinde kullanabilirsiniz. Buğdaylar şişip peynirli poğaça gibi yanaklarını kaynadıkça açar ve beyazlaşır. Bu noktada fasulye ve nohut ilave edilir. Aşure kazanının altı kısılır ve kısık ateşte kaynamaya devam eder.
Buğday, kuru fasulye ve nohut kaynarken şeker ilave edilir ve temiz bir kaşıkla tadına bakılır. Şeker oranı bu noktada ayarlanır ve kazanın altından üstüne karıştırılarak şekerin tam karışması sağlanır. Karıştırma işleminin içerikteki ürünlerin yapısı bozmayacak şekilde hızlı olmaması gerekir. Artık küp küp doğranmış kuru kayısılar ile kuru sarı üzümleri ilave edebilirsiniz.
Eğer fındık ve fıstığı aşure içinde biraz yumuşak olmasını istiyorsanız bu noktada kazana ilave edin ve kaynamaya devam edin.
Tarifimizi özel kılan taktiklere geldi sıra.
Ocağınızı söndürmeden önce yapmanız gereken bir eylem daha var. Nişasta ve isterseniz vanilyayı su ile çorba kasesi gibi bir kapta karıştırın. Jel kıvamında bir karışım elde edeceksiniz. Suyu tükenmekte olan sokak çeşmesinin akımı hızında bu karışımı yavaş yavaş kazana ilave edin. Aşurenizin akışkanlığı azalacaktır. Arzu ettiğiniz kıvama gelince karışımı ilave etmeyi bırakın. Bu karışımı ilave ederken bir taraftan da aşureyi karıştırmalısınız. Bu noktada dilerseniz bir kaç damla gül suyu da ekleyebilirsiniz. Tamamen sizin damak zevkinize kalmış.
Cevizi ve kuru inciri aşuremizi karartmaması için sonlara saklamamız gerekiyor. Ceviz ilavesi ile incir ilavesini aynı zamana denk getirebilirsiniz. Biraz kaynama bu noktada devam edebilir. Ama çok kaynarsa hem ceviz hem de incir aşurenizin rengini değiştirecektir. Dilerseniz kazanın altını kapatın. İncir ve cevizin istenilen kıvama gelmesi için mevcut sıcaklık yeterli olacaktır.
Aşurenizi tüketirken fındık ve fıstığın çıtır çıtır kuruyemişin kendine has kıvamında ağza gelmesini istiyorsanız ceviz ve incir ile birlikte de atabilirsiniz.
Yaptığımız aşure karbonhidrat ve yağ bakımından oldukça zengin olduğundan kazanda bekledikçe üzerinde jelleşme meydana gelecektir. Bu yüzden fazla soğumadan porsiyonlamak gerekir.
Porsiyonladıktan sonra tarçın, gül yaprağı ve nar ile süsleyip servis edebilirsiniz.
Aşure Nasıl Muhafaza Edilmelidir?
Aşurenizi hemen streçleyip buz dolabına atmayın. Oda sıcaklığına gelene dek soğutmanız gerekir. Buharlaşan su asla tekrar aşureye bulaşmamalıdır. Bu durum kimyasal ve mikrobiyolojik bozulmalara neden olur.
Oda sıcaklığına gelmeden hafif ılık servis edilebilir. Ancak dolapta da streçle muhafaza etmeyin. Nemlenmeye sebep olabilir. Aşure kaplarınızı kendilerine özgü kapakları üzerine takarak muhafaza etmek daha uygun olur. Bizlerin severek tükettiği bir gıdayı elbette mikroplar da sever. Bu yüzden mutfağınızda hijyene mümkün olan en üst düzeyde dikkat etmelisiniz.
Tüketilebilir miktarda üretmek en kolay çözümdür ama saha sonra tüketilecek bir aşure için +4ºC’yi geçmeyen bir sıcaklıkta maksimum 2 gün bekleyebiliriz.
Süsleme malzemelerini tüketmeden önce ilave etmek de ürününüzün ömrünü uzatacaktır. Kim üzeri nar suyu olmuş nemlenmiş bir aşure yemek ister ki?
Aşurenin Faydaları Nelerdir? Zararı ve Alerjen Durumu Var mıdır?
Gluten intoleransı ya da çölyak rahatsızlığınız var ise aşure yapımında aşurelik buğday kullanmayabilirsiniz. Buğday olan aşure bu tarz rahatsızlıkları olan kişiler için uygun değildir.
Fındık ve fıstık da alerjendir. Alerjinizi tetikleyen gıda maddelerinin yerine başka gıda maddeleri ekleyebilirsiniz. Dilerseniz fındıksız fıstıksız bir aşure de size neredeyse aynı tadı sağlayacaktır.
Aşurenin faydalarına gelince; bitkisel protein, bitkisel yağ ve karbonhidrat bakımından oldukça zengin bir gıdadır. Ayrıca lif bakımından da zengindir. Tok tutar ve besleyicidir.
B2, B1, C, A vitamininin yanı sıra bol miktarda demir, çinko, fosfor, kalsiyum ve sodyum içerir. Kuersetin kaynağıdır.
Omega-3 yağ asitleri ve E vitamini bulunmasından kaynaklı kalp ve damar sağlığına faydalıdır. Vitamin-mineral dengesi bakımından zengin Aşure; bağışıklık sistemini desteklediği gibi çocuklarda büyümeye de yardımcı olur. Negatif ruh haline iyi gelen B vitaminlerince zengin Aşure; yeni annelerde süt oluşumunu da destekler.
Besin Değeri | 100 gramda | % Günlük Değer * |
---|---|---|
Kalori | 59 kcal | % 3.0 |
Karbonhidrat | 10.4 g | % 3.5 |
Lif | 2.2 g | % 8.8 |
Protein | 2.1 g | % 4.2 |
Yağ | 0.8 g | % 1.2 |
Kolesterol | 0.0 mg | % 0.0 |
A Vitamini | 49.7 IU | % 1.0 |
C Vitamini | 0.9 mg | % 1.6 |
Potasyum | 137.4 mg | % 3.9 |
Kalsiyum | 28.0 mg | % 2.8 |
Demir | 1.0 mg | % 5.8 |
(*2000 kcal’lik günlük diyet programı kabul edilerek hesaplanmıştır. Kaynak)
Kaynaklar:
Acıbadem.com.tr
Fitekran.com
Healthline.com