Sunset Yellow, sentetik gıda boyalarından biri, azo boyalar ailesine ait olup, yaygın olarak gıda endüstrisinde kullanılmakta. E -110 Helal mi? E-110 Vegan ve Vejetaryen tüketim için uygun mu? Tüketimi zararlı mı? Herşeyden önce çocuklardan uzak tutmamız gereken bir katkı maddesi: İşte detaylar…
YAZAR: Tuğçe CIĞIZOĞLU
Süt ürünleri, meşrubat, tahıllar, çerez gıdaları ve dondurmalar da dâhil olmak üzere çeşitli gıdalarda kullanılır. Gıda endüstrisi haricinde ilaç, kozmetik ve deterjan ürünlerinde oldukça yer verilir. Gıdalara renk vermesi dışında, hacim artırıcı özelliği de vardır.
E – 110’un Teknik Özellikleri
- Sınıfı: Renklendirici
- CAS Numarası: 2783-94-0
- EINECS Numarası: 220-491-7
- Kimyasal Formülü: C16H10N2Na2O7S2
- Çözünürlük: Suda çözünür; etanolde az çözünür.
Eş Anlamlıları/Diğer İsimleri
- Orange Yellow S
- CI (1975) No. 15985
- CI Food Yellow 3
- Orange Yellow S
- Disodium (5E)-6-oxo-5-[(4-sulfonatophenyl)hydrazinylidene]naphthalene-2-sulfonate
- Disodium 6-hydroxy-5-((4-sulfonatophenyl)azo)naphthalene-2-sulfonate (c.i. 15985)
- Fd&c yellow no. 6
- Food yellow 3
- Food yellow 6
Helal mi? Belki, Araştırılan kaynaklarda “bütün din gruplarınca kullanılabilir” denilmektedir. Ancak; İslami kaynaklarda helal olarak açıklama yapılmamıştır. Hala araştırma konusudur.
Alerjik Tepkimeye Neden Olur Mu? Evet, Astıma ve alerjik reaksiyonlara neden olabileceği açıklanmıştır.
Vejetaryenler Ve Veganlar Tüketebilir mi? Yalnızca et yemeyen vejeteryanlar ve etin yanı sıra süt ve süt ürünleri de yemeyen vejetaryanlar tarafından tüketilebilir. Birçok gıda içerisinde yer aldığı için tüketirken dikkat edilmelidir.
Tehlikeli Midir? Cilde temasta herhangi bir irritasyona neden olmaz. Göze temasta hafif bir irritasyon meydana gelebilir.
Besin İntoleransı Ve Kansorejen İçerir Mi? Renklendirme ayrıca hiperaktivite ile ilişkilendirilmiştir. Şüpheli kanserojen, alerjiler, mide rahatsızlığı, deri döküntüleri gibi hastalıklar söz konusudur. Bu nedenlerden ötürü Norveç’te kullanımı yasaktır.
Kabul Edilebilir Günlük Alım Miktarı Nedir?
Vücut ağırlığı üzerinden 2.5 mg/kg alımı uygun görülmüştür. Dünya Sağlık Örgütü, Sunset Yellow’un maksimum izin verilen kullanım sınırlamasını 200 mg / kg’a kadar standardize etmiştir.
Ayrıca 1982’de ADI (Kabul Edilebilir Günlük Alım Miktarı) değeri Gıda Maddesi Komisyonu (SCF) tarafından 0-2,5 mg / kg / gün / gün olarak belirlenmiştir.
E- 110’un Sağlığa Zararları
Günlük kullanımı aşmadığı sürece büyük sıkıntılar ortaya çıkmazken, aşıldığı zaman belli başlı sorunlar ortaya çıkabildiği gözlemlenmiştir. E-110’un en çok etkilediği grup çocuklardır. Sürekli olarak tüketmek ya da günlük kullanım sınırının aşılması hiperaktiviteyi tetikler. Bununla beraber karın ağrısı, bulantı, hazımsızlık gibi yan etkileri vardır.
Yetişkinlerde yaratabileceği sağlık sorunları ise, intolerans oluşumudur. İçerisinde azo boyası olduğu için, insanlarda salisilatlar oluşturmaktadır. Buna ek olarak, histamini serbest bırakır ve astım belirtilerini yoğunlaştırır.
Kullanım oranına dikkat ederek tüketilmeli, özellikle çocuklardan uzak tutulmalıdır. Sunset Yellow içeren yiyecek ve içeceklerin ambalajında bir uyarı bulunmalıdır.
Bu, ‘Çocuklarda aktivite ve dikkat üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir’ yazısı yazılmalıdır. Norveç’te yasaklanmasının ardından, ABD’de kullanımı tartışma konusudur.
Gıda Kodeksine Göre E – 110’un Kullanım Limitleri
Kullanım oranına dikkat ederek tüketilmeli, özellikle çocuklardan uzak tutulmalıdır. Sunset Yellow içeren yiyecek ve içeceklerin ambalajında bir uyarı bulunmalıdır.
Bu, ‘Çocuklarda aktivite ve dikkat üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir’ yazısı yazılmalıdır..
| Kullanıldığı Ürün adı | Makimum Miktar (mg/l veya mg/kg) | Açıklama | İstisnalar ve Sınırlamalar | ||||
Kremalar |
5 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Sadece aromalandırılmış kremalar | ||||
Meyve Ve SebzePreparatları |
35 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Sadece mostarda di frutta | ||||
Şekerlemeler, nefes tazeleyici minik şekerlemeler dâhil |
35 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Meyve ve sebze şekerlemeleri; genellikle kutlama, düğün gibi özel günlerde tüketilen ve genel olarak 2 cm den daha uzun, badem şeklinde ya da isteğe bağlı olarak şekillendirilmiş geleneksel şeker kaplı fındık- veya kakao bazlı şekerlemeler hariç | ||||
Şekerlemeler, nefes tazeleyici minik şekerlemeler dâhil |
35 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Meyve ve sebze şekerlemeleri;
genellikle kutlama, düğün gibi özel günlerde tüketilen ve genel olarak 2 cm den daha uzun, badem şeklinde ya da isteğe bağlı olarak şekillendirilmiş geleneksel şeker kaplı fındık- veya kakao bazlı şekerlemeler hariç |
||||
Şekerleme meyve ve sebze dâhil |
10 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Sadece meyve ve sebze şekerlemeleri | ||||
Şekerleme meyve ve sebze dâhil |
10 | Tüm alüminyum laklardan gelen alüminyum için maksimum miktar 70 mg/kg’ dır. Ancak, sadece mikro şekerlemeler için maksimum miktar 40 mg/kg dır.
(E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez.
|
Sadece meyve ve sebze şekerlemeleri | ||||
Şekerlemeler, nefes tazeleyici minik şekerlemeler dâhil |
50 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Sadece genellikle kutlama, düğün gibi özel günlerde tüketilen ve genel olarak 2 cm den daha uzun, badem şeklinde ya da isteğe bağlı olarak şekillendirilmiş geleneksel şeker kaplı fındık- veya kakao bazlı şekerlemeler
|
||||
Şekerlemeler, nefes tazeleyici minik şekerlemeler dâhil |
50 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Sadece genellikle kutlama, düğün gibi özel günlerde tüketilen ve genel olarak 2 cm den daha uzun, badem şeklinde ya da isteğe bağlı olarak şekillendirilmiş geleneksel şeker kaplı fındık- veya kakao bazlı şekerlemeler | ||||
Şekerlemeler, nefes tazeleyici minik şekerlemeler dâhil |
35 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez.
Tüm alüminyum laklardan gelen alüminyum için maksimum miktar 70 mg/kg’ dır. Ancak, sadece mikro şekerlemeler için maksimum miktar 40 mg/kg dır. |
Meyve ve sebze şekerlemeleri; genellikle kutlama, düğün gibi özel günlerde tüketilen ve genel olarak 2 cm den daha uzun, badem şeklinde ya da isteğe bağlı olarak şekillendirilmiş geleneksel şeker kaplı fındık- veya kakao bazlı şekerlemeler hariç | ||||
Şekerleme meyve ve sebze dâhil |
10 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Sadece meyve ve sebze şekerlemeleri | ||||
Şekerlemeler, nefes tazeleyici minik şekerlemeler dâhil |
50 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Sadece genellikle kutlama, düğün gibi özel günlerde tüketilen ve genel olarak 2 cm den daha uzun, badem şeklinde ya da isteğe bağlı olarak şekillendirilmiş geleneksel şeker kaplı fındık- veya kakao bazlı şekerlemeler | ||||
Şekerlemeler, nefes tazeleyici minik şekerlemeler dâhil |
50 | Tüm alüminyum laklardan gelen alüminyum için maksimum miktar 70 mg/kg’ dır. Ancak, sadece mikro şekerlemeler için maksimum miktar 40 mg/kg dır.
(E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. |
Sadece genellikle kutlama, düğün gibi özel günlerde tüketilen ve genel olarak 2 cm den daha uzun, badem şeklinde ya da isteğe bağlı olarak şekillendirilmiş geleneksel şeker kaplı fındık- veya kakao bazlı şekerlemeler | ||||
Süslemeler, kaplamalar ve dolgular (meyve bazlı dolgular hariç) |
35 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Sadece süslemeler, kaplamalar ve soslar; dolgular hariç | ||||
Süslemeler, kaplamalar ve dolgular (meyve bazlı dolgular hariç) |
35 | Tüm alüminyum laklardan gelen alüminyum için maksimum miktar 300 mg/kg’ dır.
(E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez.
|
Sadece süslemeler, kaplamalar ve soslar; dolgular hariç | ||||
Süslemeler, kaplamalar ve dolgular (meyve bazlı dolgular hariç) |
35 | Tüm alüminyum laklardan gelen alüminyum için maksimum miktar 300 mg/kg’ dır.
(E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez.
|
Sadece dolgular | ||||
Sobrasada |
15 | Sadece sobrasada | |||||
Süslemeler, kaplamalar ve dolgular (pastırma ürününü yenilebilir kısmı hariç) |
35 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Sadece süslemeler ve kaplamalar, pastırma ürününün yenilebilir dış kaplamaları hariç | ||||
Süslemeler, kaplamalar ve dolgular (pastırma ürününü yenilebilir kısmı hariç) |
35 | E 120 koşineal, karminik asit, karminler adlı renklendiriciden hazırlanan alüminyum laklardan gelen alüminyum için maksimum miktar 10mg/kg’dır. Diğer alüminyum laklar kullanılamaz.
(E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. |
Sadece süslemeler ve kaplamalar, pastırma ürününün yenilebilir dış kaplamaları hariç | ||||
İşlenmiş balık ve su ürünleri, yumuşakçalar ve kabuklular dâhil |
200 | (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Sadece Theragra chalcogramma ve Pollachius virens bazlı somon ikameleri | ||||
Tütsülenmiş Balık |
100 | (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Sadece tütsülenmiş balık | ||||
Balık Yumurtası |
200 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Mersin balığı yumurtası (Havyar) hariç | ||||
Piccalilli |
30 | (E 104), (E 110) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Sadece piccalilli | ||||
| Protein Ürünleri | 20 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Sadece bitkisel protein bazlı et ve balık analogları | ||||
Kilo Verme Amaçlı Enerjisi Kısıtlanmış Gıdalar / Günlük diyetin tamamı veya bir öğünün yerine geçen kilo kontrol amaçlı diyet gıdalar |
10 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | |||||
Aromalandırılmış içecekler
|
20 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Çikolatalı süt ve malt ürünleri hariç | ||||
Aromalandırılmış içecekler |
20
|
(E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez.
Tüm alüminyum laklardan gelen alüminyum için maksimum miktar 15mg/kg’ dır. |
Çikolatalı süt ve malt ürünleri hariç
|
||||
| Meyve şarabı ve made wine | 10 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | |||||
| Distile Alkollü İçecekler | 100 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Türk Gıda Kodeksi Distile Alkollü İçkiler Tebliğinde yer alan Distile Alkollü İçki Kategorilerinin Tanımları ve Özellikleri başlıklı EK-1’de tanımlanan;
Rom, Viski / whisky / whiskey, Tahıl distilat içkisi, Şarap distilatı, Brendi / Brandy / Weinbrand, Üzüm cibresi distilat içkisi / üzüm cibresi, Meyve cibresi distilat içkisi, Kuru üzüm distilat içkisi / kuru üzüm brendisi / raisin brandy, Meyve brendisi, Elma şarabı distilat içkisi/cider spirit-armut şarabı distilat içkisi/perry spirit, Bal Distilat İçkisi, Hefebrand veya tortu distile içkisi, Bierbrand veya eau de vie de biere, Topinambur veya Jerusalem artichoke distile içkisi, Meyve alkola içkileri, Geist (kullanılan hammadde veya meyvenin ismi ile), London Cin, Sambuca, Maraschino veya Marrasquino, Mistra hariç |
||||
| Aromatize şarap bazlı içkiler | 50 | Bitter vino’ da E 100, E 101, E 102, E 104, E 110, E 120,E 122, E 123, E 124, E 129 adlı renklendiricilerin tek başına veya birlikte kullanılmasına izin verilir | Sadece bitter vino | ||||
| Aromatize Şarap bazlı içkiler | 50 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Bitter soda, sangria, claria, zurra hariç | ||||
Alkolsüz içecekler ile alkollü içkilerin karışımlarını içeren diğer alkollü içkiler ve %15’ ten az alkol içeren distile alkollü içkiler |
100 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez. | Sadece %15’ ten az alkol içeren alkollü içkiler | ||||
Tatlılar |
5 | (E 104), (E 110), (E 124) ve Grup III’ teki renklendiricilerin toplam miktarı, Grup III’ te belirtilen maksimum miktarı geçemez.
Tüm alüminyum laklardan gelen alüminyum için maksimum miktar 15mg/kg’ dır.
|
Tahin helvası hariç | ||||
KAYNAKÇA
TGK- Katkı Maddeleri Yönetmeliği – Mevzuat.gov.tr
naturalpedia.com
noshly.com
Fao.org
Fda.gov
food.gov.uk
