Yeni bir Araştırmaya göre covid-19 akciğerlerde bıraktığı zararın çok daha ilerisinde vücut fonksiyonlarını etkiliyor. Tansiyon ve diyabet ile birleştiğinde beyin fonksiyonlarını olumsuz etkileyebiliyor, felç ve nörolojik komplikasyonları tetikliyor
Hazırlayan: Berna TAN
Kuzey Amerika Radyoloji Derneği (RSNA) yıllık toplantısında dikkat çekici bir araştırma sundu. Araştırmanın verilerine göre COVID-19 lu hastaların beyninde kanama, felç ve nörolojik komplikasyon risklerinin daha yüksek olduğu ortaya konuldu. Araştırmacılar bu risklerin dikkate alınması gerektiğini ve bulguların yaşamı tehdit etmedeki rollerinin oldukça önemli bir yer kapladığını belirtiyorlar.
COVID-19’UN ETKİLERİ GÖĞSÜN, ÇOK ÖTESİNE UZANIYOR!
COVID-19’a neden olan virüs solunum sistemi üzerinde etkisini gösteriyor. Virüs ilk önce buradaki hücrelere saldırıyor ve sonrasında bu saldırı, akciğerlerde iltihaplanmaya neden oluyor. Akciğerlerdeki iltihaplanmaya bağlı olarak da insanların pnömoniye – virüslerin neden olduğu akciğer enfeksiyonu – yakalanma riski artıyor. Fakat ne yazık ki virüsün tek etkisi sadece solunum sistemi üzerine değil. Vücuda giren virüs akciğerlerden sonra, etkisini diğer sistemler üzerinde de göstermeye başlıyor.
Philadelphia’daki Penn Medicine’de Radyoloji Bölümü baş asistanı olan çalışma başyazarı Colbey W. Freeman’ın söyledikleri bize bu durumun ne kadar ciddi olduğunu gösteriyor. Freeman, virüsün nadir de olsa beyin komplikasyonları riskini oluşturacağını belirtiyor. Aynı zamanda Freemana göre COVID-19’un etkileri göğsün, çok ötesine uzanıyor. Hatta virüsün rapor edilenden daha fazla yıkıcı sonuçlarının olduğunu da söylüyor. Dolayısıyla virüsün sadece solunum sistemiyle kalmayıp diğer sistemleri de etkilemesi, onun potansiyel bir yıkıcı olduğunun göstergesi olarak kabul edilmekte.
VİRÜSÜN DİĞER SİSTEMLERE ETKİSİYLE İLGİLİ YAPILAN ÇALIŞMALAR
Yukarıdaki fenomenin kanıtlanması sürecinde Pennsylvania Üniversitesi’ndeki Perelman Tıp Fakültesi’nden Dr. Freeman ve meslektaşları bir araya geldi. Dört ayda COVID-19 hastalarının 81’ine beyin taraması uygulandı. Hastalar BT (Tomografi) ve MRI (Manyetik rezonans görüntüleme sistemi) testlerine sokuldu. Yapılan testlerin sonucunda Dr Freeman haklı bulundu ve beyin taramalarının sonuçlarıyla birlikte virüsün sadece solunum sistemini değil; zihinsel durum, konuşma, görme gibi odak konusunda oldukça önemli olan bu unsurları da olumsuz etkilediği anlaşıldı.
DİYABETİ, HİPERTANSİYONU OLANLAR BU DURUMDAN NASIL ETKİLENİYOR?
Beyin taraması yapılan 81 hastadan 18’inde nörolojik eksikliklerin yanında ekstra olumsuzluklara da rastlanıldı. Bu olumsuzluklar şunlardı: Felç, beyin kanaması ve tıkalı kan damarları. Peki, zihinsel olumsuzlukların yanında niye bu hastalarda ekstra olumsuzluklar görülüyor? Bu sorunun cevabını merak eden araştırmacılar olayın peşine düştüler ve sonrasında bu olumsuzlukları yaşayan hastaların daha önceden var olan yüksek tansiyonları olduğu bulundu. Hatta bazılarının TİP 2 diyabet öykülerinin olduğu görüldü. Bu kritik bulgulara sahip olan hastalardan 3’ü ne yazık ki hayatını kaybetti. Bu olaydan sonra Dr. Freeman şunları söyledi: “COVID-19 nörolojik belirtilerle ilişkilidir. Ancak Hipertansiyon ve TİP 2 diyabet hastalarında virüs kendini daha iyi gösterir. Dolayısıyla bu popülasyonlar nörolojik komplikasyonlar açısından daha yüksek risk altında olabileceklerinden, yakından izlenilmesi gereklidir.”
PEKİ, VÜCUT İLTİHAPLANMA DURUMUNDAYSA NE OLUYOR?
Vücudunuzun iltihaplı olması durumunda bağışıklık sistemi işlevini yerine getiremiyor. Bunun üzerine vücut bağışıklık sisteminin işlevini yerine getirmesine yardımcı olmak için “sitokin” adı verilen molekülleri üretmeye başlıyor. Fakat sitokinlerin bir müddetten sonra üretilmesi, beraberinde çeşitli olumsuzlukları da getiriyor. Çok fazla sitokin üretildiğinde bu sitokinler bağışıklık sisteminin, işlevini yerine getirmesine yardım etmeyi bırakıyor. Hatta bağışıklık tepkisinin vücuda hasar vermeye başlamasına yol açıyor. Bunlara ek olarak Dr. Freeman, salgının erken döneminde bilinmeyen, gecikmiş, uzun vadeli ve kronik nörolojik belirtileri değerlendiren daha geniş bir çalışma başlatacaklarını söylemekte.
KAYNAKÇA
Kuzey Amerika Radyoloji Derneği. “Diyabet, hipertansiyon COVID-19 beyin komplikasyonları riskini artırabilir.” Günlük Bilim. ScienceDaily, 1
sciencedaily.com
